Slapen is gevaarlijk. U kunt aangevallen worden door wilde dieren of mensen met slechte bedoelingen. Enfin, dat was vroeger zo, toen we nog met z’n allen jager-verzamelaars waren.
Ze bestaan vandaag ook nog, die jager-verzamelaars. Onder meer in Tanzania. Het is in het noorden van dat land, bij het Hadza-volk, dat wetenschappers van de Amerikaanse Duke University onderzoek deden naar slaappatronen.
De Hadza leven in groepjes van 20 tot 30 mensen. Overdag scheiden de wegen van de mannen en de vrouwen, wanneer ze respectievelijk gaan jagen en verzamelen. ’s Nachts komen ze samen op dezelfde plek, om samen, jong en oud, door elkaar, te slapen. “Hun levensstijl staat het dichtst bij onze oorsprong als jager-verzamelaars”, aldus onderzoekster Alysse Crittenden. “De Hadza slapen op de grond, in een omgeving waar licht en temperatuur niet geregeld kunnen worden.’
In de studie kregen 33 gezonde volwassenen, gedurende 20 dagen, een soort horloge om dat ’s nachts elke beweging waarnam. Opvallend: in de 220 nachtelijke uren waren er slechts 18 minuten waarin alle volwassenen simultaan sliepen. Gemiddeld was eenderde van de groep wakker of heel licht in slaap.
Er werden geen metingen gedaan bij kinderen of bij zieken, dus het is best mogelijk dat er altijd, élke minuut, minstens 1 iemand wakker is.
Het betekent dan ook dat het klassieke patroon van slechter / minder slapen op oudere leeftijd een evolutionair voordeel is. Want in de Hadza-studie bleken de ouderen (50′ers en 60′ers) bijzonder nuttig, omdat zij vroeg wakker werden. Ze compenseren voor de jongere volwassenen die later gaan slapen maar ook later wakker worden.
De wetenschap noemt het de ‘poorly sleeping grandparent hypothesis’. De mensheid sliep tot voor kort (tot een laatste paar 1000 jaar terug, in groepen van gemengde leeftijd, waardoor er altijd wel iemand wakker zou zijn. Met de kort slapende grootouders als cruciale pionnen. De Hadza wijzen niemand aan om de wacht te houden, omdat dit in natuurlijke omstandigheden niet nodig blijkt te zijn.
Met deze wetenswaardigheden willen de wetenschappers meer inzicht krijgen in de ‘slaapproblemen’ van veel ouderen. “Misschien is er helemaal niets mis met deze mensen. Wat we nu een medisch probleem noemen, is wellicht een restant van onze evolutie, toen dit een voordeel was”, aldus onderzoeker Charlie Nunn.
Lees ook:Nederlandse paren keren elkaar ‘s nachts de rug toe
Lees ook:Alleen hoog intelligente mensen zijn happy met weinig vrienden
Lees ook:Ouders bouwen bedstee voor hele gezin en hebben betere (bij-) slaap dan ooit
Lees ook:Vrouwen snurken ook! (harder zelfs dan mannen)
Lees ook:Mannen hebben toch een beter richtingsgevoel
